Στην πράξη η εκπαιδευτική συμπερίληψη συνίσταται σε:
    Διαφοροποιημένη διδασκαλία: προσαρμογή των μεθόδων διδασκαλίας στις ανάγκες και στις δυνατότητες του/της κάθε μαθητή/τριας καθώς και χρήση πολυαισθητηριακών μεθόδων μάθησης και εκπαίδευσης (π.χ. διαδραστικός πίνακας, βιβλία σε μορφή braille, υπότιτλοι).  Επιπλέον, προσαρμοσμένη ύλη ανάλογα με τις δυνατότητες του/της μαθητή/-τριας (π.χ. κλιμακωτή δυσκολία στις ασκήσεις, διαφοροποιημένα υλικά κ.α.).
    Ομαδικές δραστηριότητες: οι μαθητές/-τριες ενθαρρύνονται να εργάζονται σε ομάδες, ώστε να ενισχυθεί η συνεργασία και η κοινωνικοποίηση τους.
    Συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών, γονέων και άλλων επαγγελματιών για την υποστήριξη των μαθητών/-τριών.
    Φιλόξενο περιβάλλον: δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος που να αποδέχεται και να υποστηρίζει όλους/-ες τους/τις μαθητές/-τριες, ανεξαρτήτως των διαφορών τους, προάγοντας την αλληλεγγύη, την αλληλοαποδοχή και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα.
    Ισότητα ευκαιριών: όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα σε μια ποιοτική εκπαίδευση και στην παροχή ίσων ευκαιριών, ώστε να μπορούν να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να επιτύχουν τους στόχους τους.

Η εφαρμογή της εκπαιδευτικής συμπερίληψης απαιτεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει:
    Κατάρτιση των εκπαιδευτικών: οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι, για να μπορούν να διαφοροποιήσουν τη διδασκαλία τους και να υποστηρίξουν τις ανάγκες όλων των μαθητών/-τριών.
    Συνεργασία με ειδικούς: η συνεργασία με ειδικούς, όπως λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και ψυχολόγους, είναι απαραίτητη για την παροχή εξειδικευμένης υποστήριξης στους/στις μαθητές/-τριες που τη χρειάζονται.
    Αλλαγή νοοτροπίας: η επιτυχία της συμπερίληψης απαιτεί μια αλλαγή νοοτροπίας τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους γονείς. Χρειάζεται η αποδοχή της διαφορετικότητας και η αναγνώριση του γεγονότος ότι όλοι/-ες οι μαθητές/-τριες έχουν το δικαίωμα να μάθουν και να αναπτυχθούν.
    Προσαρμογή του σχολικού περιβάλλοντος: Το σχολικό περιβάλλον πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες των μαθητών/-τριών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ώστε να είναι προσβάσιμο και λειτουργικό για όλους/-ες.

Η εκπαιδευτική συμπερίληψη προσφέρει πολλά οφέλη τόσο στους/στις μαθητές/-τριες με ειδικές ανάγκες όσο και στους/στις  υπόλοιπους/-ες μαθητές/-τριες. Μερικά από αυτά είναι:
    Ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: οι μαθητές/-τριες με ειδικές ανάγκες αποκτούν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, όταν συμμετέχουν σε ένα περιβάλλον όπου νιώθουν αποδεκτοί/-ές και αγαπητοί/-ές.
    Βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων: η αλληλεπίδραση συνομηλίκων με διαφορετικές ικανότητες βοηθά τους/τις μαθητές/-τριες να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες και να αποκτήσουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση.
    Βελτίωση μαθησιακών επιδόσεων: η διαφοροποίηση της διδασκαλίας και η παροχή εξατομικευμένης υποστήριξης βοηθούν τους/τις μαθητές/-τριες με ειδικές ανάγκες να βελτιώσουν την ακαδημαϊκή τους επίδοση.
Η δημιουργία ενός πιο συμπεριληπτικού σχολείου, ενός σχολείου για όλους/-ew, συμβάλλει στη δημιουργία μιας πιο δίκαιης και ισότιμης κοινωνίας.

Βιβλιογραφία- Δικτυογραφία

Ainscow, M. (2005). "Developing inclusive education systems: What are the levers for change?" Journal of Educational Change.
Florian, L., & Black-Hawkins, K. (2011). "Exploring inclusive pedagogy." British Educational Research Journal.
UNESCO (1994). The Salamanca Statement and Framework for Action on Special Needs Education. Salamanca, Spain, 7- 10 June 1994.
UNESCO (2005). "Guidelines for Inclusion: Ensuring Access to Education for All."

Ζαφειρίδου Φανή
Ψυχολόγος, MSc
Δημοτικού "Άγιος Διονύσιος"
Ψυχοπαιδαγωγικό Τμήμα